به گزارش خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی «خاورستان»، این روزها در جای جای خراسان‌جنوبی سخن از یاقوت سرخ است جشنواره‌ ملی زرشک برای سومین سال متوالی در حالی برگزار می‌شود که هم نگاه بسیاری از کشاورزان به این محصول استراتژیک استان را تغییر داده است و هم مسئولان را مجاب به برنامه‌ریزی بهتر برای این محصول استراتژیک استان کرده است هر چند هنوز مشکلات به طور کامل مرتفع نشده و تا رسیدن به شرایط ایده‌آل فاصله داریم اما گام‌های خوبی برای رونق در این محصول برداشته شده است.

در حال حاضر ۲۶ هزار و ۳۰۰ بهره بردار زرشک در خراسان‌جنوبی وجود دارد که نقش مهمی در اقتصاد کشاورزی استان ایفا می کنند. 

بیشترین بهره برداران زرشک مربوط به شهرهای قاین، بیرجند زیرکوه، درمیان و سربیشه هستند و در مجموع سطح زیر کشت زرشک خراسان جنوبی بالغ بر ۲۷ هزار هکتار است.

یکی از زرشک کاران بیرجندی که نقش بسزایی در تولید زرشک استان دارد، با اشاره به برگزاری جشنواره زرشک در استان بیان کرد: انتظار می‌رود در برگزاری این جشنواره از پیشنهادها و نظرات کشاورزان استفاده شود تا خروجی مطلوبی داشته باشد.

رضایی تاکید کرد: به یقین برگزاری این قبیل برنامه‌ها تأثیر بسزایی در معرفی محصولات به مردم داشته و راه برون رفت از مشکلات خواهد بود، امیدواریم با برگزاری این جشنواره، کشاورزان حداقل دغدغه‌ای برای فروش محصولاتشان نداشته باشند.

وی با بیان اینکه هر ساله دلالان در سایه نبود مشتری، یکه تازی می‌کنند، افزود: عدم معرفی و شناخت زرشک در کشور باعث شده تا این محصول حتی در سبد مصرفی خانوارها جایگاه مطلوبی نداشته باشد.

وی با بیان اینکه کشاورزان از ترس خراب شدن محصول مجبور به فروش زرشک می‌شوند و این‌گونه سود دسترنج کشاورز به جیب دلال می‌رود، گفت: قیمت‌گذاری فعلی زرشک پاسخگوی هزینه‌های زرشک کار نیست و می‌طلبد دولت چاره‌ای اساسی برای مشکلاتمان بیاندیشد.

 وی تصریح کرد: اگر موانع پیش روی صادرات این محصول نیز مرتفع شود به طور حتم در رابطه با فراوای و ایجاد کارخانه‌های فرآوری نیز شاهد توسعه خواهیم بود.

ضرورت پژوهش در حوزه زرشک 

به گفته یک فعال حوزه زرشک باید دانشکده زرشک در شهر بیرجند با کمک دانشگاه کشاورزی راه اندازی شود و در رابطه با مراحل کاشت، داشت، برداشت و عرضه آن در بازار پژوهش‌های میدانی انجام شود اما تاکنون در این رابطه گامی برداشته نشده است.

عرب پور این پیشنهاد را هم مطرح کرد که ۸۷ میلیون جمعیت ایران است اگر دانش تهیه نوشابه زرشک که دوای بسیاری از بیماری‌هاست تهیه شود محصولات زرشک استان پاسخگوی نیاز بازار نخواهد بود.

وی تاکید کرد: مسئولان دانشگاه کشاورزی دانشگاه بیرجند و دانشگاه آزاد را مامور کنند در مدت یک سال تمام مشکلات زرشک‌کاران را احصا کنند و مسئولان برنامه‌های خود را معطوف به رفع این دغدغه ها کند.

وی تهیه کنستانتره زرشک را ضروری دانست و افزود: بارها پیشنهاد داده شده که حداقل یک تابلویی در مسیر جاده بیرجند به مشهد و بالعکس حاشیه مسجد حضرت زهرا(س) با متن به بزرگترین دشت زرشک ایران و جهان خوش آمدید جانمایی شود تا این که زرشک مختص خراسان‌جنوبی است در ذهن مسافران نهادینه شود.

وی آبیاری قطره‌ای را با توجه به شرايط اقلیمی منطقه ضروری دانست و‌ افزود: در این رابطه هم نیاز است مسئولان حمایت‌های بیشتری داشته‌ باشند تا بهره برداران بیشتری بتواند از مزایای آن استفاده کنند.

خواص زرشک 

به گفته یکی دیگر از زرشک‌کاران در کنار همه چالش‌هایی که در کاشت، داشت و برداشت و عرضه به بازار این محصول ارزشمند وجود دارد خاصیت‌های یاقوت سرخ نهادینه نشده و رسانه‌ها به خصوص رسانه ملی نتوانستند با تولید محتوا خاصیت‌های درمانی زرشک که حتی بهترین دارو برای درمان کرونا بود را برای مخاطب تبیین کند.

محمودی از مسئولان انتظار برنامه‌ریزی‌های راهبردی میان‌مدت و دراز مدت با نگاه ویژه را دارد و ادامه داد: در شرایط فعلی به بدترین شکل ممکن زرشک با کارتن‌های موز وارد بازار می‌شود که نیاز است بسته بندی بهتری برای این محصول در نظر گرفته شود.

این کشاورز به حضور دلالان برای قیمت‌گذاری محصول هم اشاره کرد و افزود: باید کمیته‌ای برای قیمت گذاری زرشک با بهره‌گیری از نظرات زرشک‌کاران تشکیل‌شده و واسطه‌ها حذف شوند و در شرایط فعلی هیچ چیزی بر عهده زرشک کار نیست.زرشک میوه تازه

این کشاورز تاکید کرد: زرشک یک میوه تازه است و بهترین نحوه مصرف آن به صورت تر است در صورتی که ما به صورت خشک مصرف می‌کنیم مثل این که انار را خشک و بعد مصرف کنیم.

وی ادامه داد: بارها گفته شده که با میدان بارهای تهران، شیراز و اصفهان هماهنگی شود و این محصول به صورت تازه به این استان‌ها ارسال شود.

به گفته وی زرشک اگر به صورت تازه عرضه شود قیمت آن چند برابر می‌شود و تمام کوهستان‌های بیرجند، درمیان و زیرکوه تا سرایان را می‌توان به صورت دیمه زرشک کاشت و بازار اشتغالی به راه می افتد که هیچ جوانی در استان بیکار نباشد.

 ۵۳ فرآورده زرشک 

مدیر مجتمع تحقیقات گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی خراسان جنوبی گفت:تحقیقات جدید و پژوهش‌های که بر مبنای دانش بومی این محصول ارزشمند صورت گرفته حائز این نکته است که درختچه زرشک بی‌دانه گونه‌ای انحصاری در استان خراسان جنوبی است که پتانسیل تولید ۳۹ فرآورده از ریشه و ساقه و ۵۳ مورد از میوه آن ممکن است.

وی افزود: این موضوع را می‌توان در صنایع دارویی، بهداشتی، غذایی، رنگ‌های طبیعی و صنایع چوبی از آن بهره گرفت.

پویان ادامه داد: تولید داروهای در زمینه سلامت کبد، قلب، عروق و مکمل‌های غذایی متفاوت از جمله پتانسیل‌های ارزشمند این محصول است.

مدیر مجتمع تحقیقات گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی خراسان جنوبی ادامه داد: وقتی از درختچه زرشک صحبت می‌شود از محصول بحث می‌شود که تنها زیستگاه آن خراسان جنوبی است که محصول بی‌بدیل در پروسه‌های اقتصادی اشتغال زایی و ارزآوری است.

 پویان اظهارکرد: از ریشه زرشک می‌توان مواردی را استحصال کرد که این فرآورده‌ها برای پیشگیری از بیماری‌ها، درمان بیماری پوستی، تنظیم فعالیت‌های صفرا و حرکات روده و جلوگیری از زخم روده موثر است.

معرفی ظرفیت‌ها 

سرپرست سازمان جهادکشاورزی خراسان جنوبی با تأکید بر اینکه هدف از برگزاری جشنواره زرشک معرفی ظرفیت‌های این محصول مزیت دار استان و رفع مشکلات بهره برداران این بخش است، گفت: یکی از مشکلات حوزه زرشک بار میکروبی این محصول است.

محمد حسین اکبری ادامه داد: از علل افزایش بار میکروبی زرشک این است که گاه فرآیند خشک شدن آن در بارگاه‌های و مکان‌های غیر بهداشتی انجام و نگهداری می‌شود.

اکبری بیان کرد: مجوز بارگاه‌ها در گذشته توسط جهاد کشاورزی داده می‌شد ولی دستگاه‌های نظارتی جلوی آن را گرفتند.

وی گفت: از آنجایی که هر کشاورزی که بخواهد در زمین خود بارگاه زرشک تولید کند نیاز به تغییر کاربری دارد فرآیند اعطای مجوز کمی طولانی می‌شود.

سرپرست سازمان جهادکشاورزی خراسان جنوبی با تأکید بر اینکه تلاش ما بر این است که اعطای مجوز احداث بارگاه‌ها تسهیل شود، گفت: امیدواریم در همین ایام جشنواره این اتفاق صورت گیرد.

اکبری یادآور شد: وقتی که بارگاه‌ها احداث شود زرشک در فضای بار خشک نخواهد شد و در نتیجه بار میکروبی آن کاهش می‌یابد.

اعتبار ۵۰ میلیاردی 

سرپرست سازمان جهاد کشاورزی با بیان اینکه امسال برای خرید توافقی زرشک ۵۰ میلیارد تومان اعتبار در نظر گرفته شده است، گفت: در سال جاری به دلیل گرما و خاموشی چاه‌موتور‌ها پیش‌بینی می‌شود که برداشت محصول زرشک در استان ۳۰ درصد کاهش داشته باشد.

اکبری ادامه داد: سالانه ۱۰۰ تا ۱۱۰ هزار تُن زرشک‌تر در استان خراسان جنوبی تولید می‌شود که پیش‌بینی می‌شود در سال جاری به ۸۰ هزار تن کاهش یابد.

سرپرست سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی با بیان اینکه سطح زیرکشت محصول زرشک در حال افزایش است به گونه‌ای که سالانه هزار تا هزار و ۲۰۰ هکتار به این سطح اضافه می‌شود، گفت: هم اکنون سطح زیرکشت محصول زرشک خراسان جنوبی ۲۵ هزار و ۹۷۳ هکتار است.

به گفته وی اکنون قیمت زرشک‌ تَر (تازه) در خراسان جنوبی در مقایسه با سال قبل ۶۰ درصد افزایش دارد، قیمت هر کیلو زرشک‌تر ۴۰ هزار تومان است در صورتی که سال گذشته ۲۵ هزار تومان بوده است.

وی در خصوص تسهیلات صنایع تبدیلی زرشک هم افزود: مبلغ ۳۰ میلیارد تومان تسهیلات که معادل ۲۰ درصد از مجموع اعتبارات وزارت است، با تمرکز بر زنجیره ارزش، جذب و به صنایع تبدیلی که در فرایند خرید زرشک نقش دارند، اختصاص‌یافته است. همچنین ۵۰ میلیارد تومان تسهیلات برای تشکل‌ها جذب شده تا محصول زرشک کاران را خریداری کنند.

انتهای خبر/