به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «خاورستان»، در تفسیر صفحۀ ۱۴۹ قرآن کریم آمده است: «وَ لا تَقْرَبُوا مالَ الْیَتِیمِ إِلاَّ بِالَّتِی هِیَ أَحْسَنُ حَتَّی یَبْلُغَ أَشُدَّهُ وَ أَوْفُوا الْکَیْلَیْلَ وَ الْمِطِی. نُکَلِّفُ نَفْساً إِلاَّ وُسْعَها وَ إِذا قُلْتُمْ فَاعْدِلُوا و لَوْ کانَ ذا قُرْبی وَ بِعَهْدِ اللَّهِ أَوْفُمْ وَصِکِکُم. لَعَلَّکُمْ تَذَکَّرُونَ» «به مال یتیم نزدیک نشوید (و در آن تصرّفی نکنید) مگر به نیکوترین (طریقه‌ای که به صلاح او باشد) تا به حدّ برسد. بلوغ و رشد خود برسد. (در داد و ستدها) پیمانه و ترازو را با عدالت تمام دهید. ما هیچکس را به اندازه توانش تکلیف نمی‌کنیم. و هر گاه سخن‌می‌گویید (چه در قضاوت و چه در شهادت) عدالت را رعایت کنید. هر چند (به زیان) خویشاوندتان باشد و به عهد و پیمان خدا وفا کنید. اینها اموری است که خداوند، شما را به آن سفارش کرده است، یاد کنید و پند بگیرید.»

نکات سورۀ انعام - آیۀ ۱۵۲:

خداوند، کارهای خود را به نحو احسن انجام می دهد: «أَحْسَنُ الْخالِقِینَ» (مؤمنون، ۱۴)، «أَحْسَنِ تَقْوِیمٍ» (تین، ۴)، «نَزَّلَ أَحْسَنَ الْحَدِیثِ» (زمر، به ۲۳) و... «لِیَبْلُوَکُمْ أَیُّکُمْ أَحْسَنُ عَمَلًا» (هود، ۷) چه در تصرّفات و فعالیّت‌های اقتصادی، «إِلَّا بِالَّتِی هِیَ أَحْسَنُ عَمَلًا، ۲» گفت: «جادِلْهُمْ بِالَّتِی هِیَ أَحْسَنُ» (نحل، ۱۲۵)، چه در پذیرش سخنان دیگران، «یَسْتَمِعُونَ الْقَوْلَ». فَیَتَّبِعُونَ أَحْسَنَهُ» (زمر، ۱۸) و چه بدی‌های مردم را به بهترین نحو جواب می‌دهند، «ادْفَعْ بِالَّتِی هِیَ أَحْسَنُ السَّیَتِّئَةَ» (مؤمنون، ۹۶، همه اینها را می‌گذراند.»

قوم حضرت شعیب، به خاطر کم فروشی گرفتار عذاب شدند. در قرآن نیز سه بار از کم فروش نهی شده است.

کلمۀ «الْکَیْلَ» هم به معنای پیمان است و هم به معنای پیمان است.

کلمۀ «بِالْقِسْطِ» هم می‌تواند به «أَوْفُوا» باشد یعنی پرداخت، عادلانه باشد و هم مربوط به «کیل و میزان» باشد، یعنی خود پیمانه و ترازو سالم باشد. البتّه نتیجه هر دو یکی است.

پیام‌های سوره انعام - آیه ۱۵۲:

۱. چون یتیم مدافعی ندارد و اموالش لغزشگاه است مواظب باشیم. «لا تَقْرَبُوا»

۲. برای حفظ حقوق ایتام باید بهترین طریق بهره‌گیری از اموال و دارایی او انتخاب شود. «بِالَّتِی هِیَ أَحْسَنُ» جز کسانی که اهلیّت اقتصادی و تقوای کافی دارند، نباید دیگران به مال یتیم نزدیک شوند. «لا تَقْرَبُوا» «إِلَّا»

۳. وقتی ایتام به رشد و تجربۀ کافی رسید، سلطۀ خود را از آنها انتخاب کردند. «حَتَّی یَبْلُغَ أَشُدَّهُ»

۴. نظام جامع اقتصادی اسلامی باید بر اساس قسط باشد. «بِالْقِسْطِ»

۵. اگر اجرای عدالت در حدّ عالی ممکن نیست، لااقل در حدّ توان و امکان مراعات کنید. «لا نُکَلِّفُ نَفْساً إِلَّا وُسْعَها»

۶. تمام دستورات و اوامر و نواهی الهی، فوق طاقت انسان نیست. «لا نُکَلِّفُ نَفْساً إِلَّا وُسْعَها»

۷. بدون قدرت، تکلیفی نیست. «لا نُکَلِّفُ نَفْساً إِلَّا وُسْعَها»

۸. در اسلام، «تکلیف» به اندازه «توان» است. هر که تواناتر، تکلیفش هم سنگین تر. «لا نُکَلِّفُ نَفْساً إِلَّا وُسْعَها»

۹. عدالت، هم در رفتار و هم در گفتار، یک اصل است. «أَوْفُوا الْکَیْلَ» «وَ إِذا قُلْتُمْ فَاعْدِلُوا» (در گواهی‌ها، وصیّت‌ها، قضاوت‌ها، صدور حکم‌ها، انتقادها و ستایش‌ها، حق مراعات کنیم.)

۱۰. به پیمان‌های الهی (که شامل فرمان‌های عقل و وحی و جدان و فطرت می‌شود) وفادار می‌شود. («عهد اللَّه» هم شامل پیمانی است که خدا با انسان دارد و هم پیمانی که انسان با خدا می‌بندد) «بِعَهْدِ اللَّهِ أَوْفُوا»

۱۱. رابطۀ خویشاوندی را بر ضابطۀ حق و عدل، ندهیم. «فَاعْدِلُوا وَ لَوْ کانَ ذا قُرْبی»

انتهای پیام/