نرجس مصطفوی در گفتگو با خبرنگار اجتماعی پایگاه خبری تحلیلی «خاورستان»، با تشریح تغییرات گسترده در نظام غربالگری جنین در کشور، از بهبود کیفیت خدمات و کاهش هزینه‌ها خبر داد و گفت: در سال‌های گذشته، نظام غربالگری جنین در کشور ما به شکلی اجرا می‌شد که به اصطلاح «غربالگری کور» نامیده می‌شود. به این معنا که تمامی مادران باردار، بدون توجه به سن، سابقه بیماری‌های ژنتیکی در خانواده یا شرایط خاص، به طور یکسان و گسترده تحت فرآیند غربالگری قرار می‌گرفتند. این روند که منجر به انجام آزمایشات بر روی حدود ۹۰ درصد مادران باردار می‌شد، ضمن تحمیل هزینه‌های سنگین به خانواده‌ها، بار مالی بالایی را نیز بر دولت وارد می‌کرد.

مصطفوی افزود: در آن زمان، صرف نظر از اینکه مادر باردار ۱۸ ساله بود یا ۴۰ ساله، سابقه بیماری یا ازدواج فامیلی داشت یا خیر، همه به طور یکسان به انجام آزمایشات غربالگری تشویق می‌شدند. این کار علاوه بر هزینه‌های قابل توجه برای مردم، برای دولت نیز سوبسیدهای مالی به دنبال داشت.

مدیر گروه جمعیت دانشگاه علوم پزشکی بیرجند عنوان کرد: نگاهی به کشورهای پیشرفته دنیا مانند انگلستان و آلمان، متوجه می‌شویم که فقط حدود ۶۵ درصد مادران باردار تحت غربالگری قرار می‌گیرند؛ هرچند میانگین سن مادران در این کشورها به دلیل ساختار جمعیتی سالمند بالاتر از ایران است.

وی با اشاره به این که با توجه به تجارب جهانی، نظام غربالگری جنین در کشور وارد مرحله‌ای تخصصی‌تر شده است تصریح کرد: مطابق دستورالعمل جدید، غربالگری باید توسط پزشکان متخصص انجام شود و این پزشکان تنها در شرایط خاص مادران را برای انجام آزمایشات ارجاع می‌دهند. 

وی این شرایط را شامل سابقه تولد نوزاد با ناهنجاری ژنتیکی در خانواده و سن مادر بالای ۳۵ سال (که در برخی کشورهای دنیا این عدد به ۴۰ یا حتی ۴۵ سال افزایش یافته است) عنوان کرد. 

درخواست مادر باردار برای انجام غربالگری

مصطفوی تاکید کرد: این تغییر به معنای کاهش گستردگی غربالگری نیست، بلکه بهبود هدفمند آن است که از منابع به شکل بهینه‌تری استفاده شود و خدمات تخصصی‌تری ارائه شود.

وی متذکرشد: آمارهای سال ۱۴۰۳ نشان می‌دهد که اکنون حدود ۶۸ درصد مادران باردار تحت غربالگری قرار می‌گیرند، رقمی که به میزان قابل توجهی به استانداردهای جهانی نزدیک شده است.

مصطفوی با بیان این که تمرکز اصلی غربالگری جدید بر تشخیص سندروم داون است خاطرنشان کرد: با وجود کاهش تعداد مادران تحت غربالگری، میزان تولد نوزادان مبتلا به سندروم داون در کشور تغییر چندانی نکرده است و این موضوع نشان می‌دهد که غربالگری تخصصی، کیفیت مراقبت را افزایش داده است.

وی همچنین به نگرانی‌های مادران باردار درباره نتایج آزمایشات اشاره کرد و گفت: آزمایشات غربالگری ریسک ابتلا به ناهنجاری‌ها را به صورت عددی اعلام می‌کنند، مثلاً یک در ۲۰۰ یا یک در هزار. این اعداد، حتی اگر پایین هم باشند، می‌تواند برای مادران باعث استرس و نگرانی‌های طولانی‌مدت در طول بارداری شود.

به گفته وی بنابراین، تمرکز جدید نظام غربالگری علاوه بر کاهش هزینه‌ها و فشارهای روانی بر خانواده‌ها، به ایجاد آرامش و اطمینان خاطر بیشتر در مادران کمک کرده است.

مصطفوی در پایان تاکید کرد: این تحول در نظام غربالگری گامی مهم در جهت افزایش کیفیت مراقبت‌های پیش از تولد و بهره‌مندی بهتر از منابع کشور است که انتظار می‌رود به سلامت جامعه و کاهش مشکلات ژنتیکی در آینده کمک شایانی کند.

انتهای خبر/